بسم الله الرحمن الرحيم

اِلـهي عَظُمَ الْبَلاءُ ، وَبَرِحَ الْخَفاءُ ، وَانْكَشَفَ الْغِطاءُ ، وَانْقَطَعَ الرَّجاءُ ؛

وَضاقَتِ الاْرْضُ ، وَمُنِعَتِ السَّماءُ ؛

واَنْتَ الْمُسْتَعانُ ، وَاِلَيْكَ الْمُشْتَكى ، وَعَلَيْكَ الْمُعَوَّلُ فِي الشِّدَّةِ والرَّخاءِ ؛

اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد ، اُولِي الاْمْرِ الَّذينَ فَرَضْتَ عَلَيْنا طاعَتَهُمْ ، وَعَرَّفْتَنا بِذلِكَ مَنْزِلَتَهُم ؛

فَفَرِّجْ عَنا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلاً قَريباً كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ ؛

يا مُحَمَّدُ يا عَلِيُّ يا عَلِيُّ يا مُحَمَّدُ اِكْفِياني فَاِنَّكُما كافِيانِ ، وَانْصُراني فَاِنَّكُما ناصِرانِ ؛

يا مَوْلانا يا صاحِبَ الزَّمانِ ؛

الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ ، اَدْرِكْني اَدْرِكْني اَدْرِكْني ، السّاعَةَ السّاعَةَ السّاعَةَ ، الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَل ؛

يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ ، بِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِهِ الطّاهِرينَ

فاطمه‏ زهرا عليهاالسلام نه تنها براى افراد مستمند و بى‏چاره در خانه كمك و ايثار داشت، بلكه در داخل خانواده‏ خود به هر يك از خانواده‏ خود اعم از شوهر و فرزندان خود ايثار مى‏كرد.
فاطمه عليهاالسلام خود گرسنه مى‏ماند و درد و رنج مى‏كشيد، ولى شوهرش را متوجه نمی ى‏ساخت، خود نمی خورد و به فرزندانش می خوراند و شبانه روز براى آنان زحمت كشيد و دستاس نمود و با مهر و محبت بى‏ نظير آنان را پرورش داد و راه و رسم پرورش فرزند را به پيروانش نشان داد. او در حالى كه مشغول كارهاى سخت و از جمله آرد كردن جو مى‏شد، از بچه ‏هاى خود نيز غفلت نمى‏كرد و با آن حال به آنان مى‏رسيد و نوازش مى‏فرمود...
آرى اخلاق اصيل و واقعى، هر انسانى را در رفتار خانوادگيش بايد جستجو كرد، نه اخلاق بيرون مرزى و خارج از خانواده، كه معمولاً در چنين مواقع، حقيقت‏ يابى و حقيقت‏ شناسى مشكل است، و اى بسا سر از تزوير حقه‏بازىدرمى‏آورد.
زهرا تجسم ايثار به خانواده و توده‏ هاى جامعه بود و در اين ميان از ايثارگرى او به پدرش نبايد غفلت كرد. وى روزى از پدر بزرگوارش در منزل خود پذيرايى نمود و با پاره نانى آن حضرت را سير كرد، در حالى كه پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله سه روز بود كه طعامى ميل نكرده بود و فاطمه عليهاالسلام دلش به حال پدر مى‏سوخت و از شدت عاطفه گريه مى‏كرد. [1]
از حضرت على عليه‏السلام نقل شده است:
ما مشغول كندن خندق بوديم- كه بدين وسيله از تهاجم دشمن جلوگيرى نماييم- ناگاه فاطمه عليهاالسلام به حضور پدر رسيد و پس از عرض ادب، پاره نانى را به آن حضرت تقديم داشته و گفت: پدر! اين نانها را براى حسنين پخته بودم، اينك اينها را براى تو آوردم. پيامبر خدا آن نان را گرفت و گفت: فاطمه جان! اين نخستين طعامى است، كه در طول سه روز، پدرت ميل مى‏كند. [2]
[1] عوالم، ج 11، ص 131- بحار، ج 43، ص 40.
[2] عوالم،ج 11، ص 135.
 

عرب‌ها در نامگذاری سه چیز دارند: اسم، لقب و کنیه. اسم مانند فاطمه، لقب مثل زهرا، کنیه مانند " ام ابیها" حضرت فاطمه (س) افزون بر نام، از چندین لقب و کنیه بهره‌مند است. انتخاب کنیه‌ها ممکن است به جهت خاصی باشد و یا نباشد. اگر کنیه "ام ابیها" جهت خاصی داشته باشد، می‌گوییم:
1 - رمز نام گذاری ممکن است جهت اظهار محبت باشد، همان گونه که متداول است پدر در اظهار محبت نسبت به دخترش می‌گوید: مادرم، و نسبت به پسرش می‌گوید: بابایم، یعنی پیامبر جهت اظهار محبت به دخترش فرمود: تو مادر بابات هستی.
2 - شاید بدین جهت باشد که در دوره غربت اسلام، حضرت با پدرش رفتاری داشت همانند رفتار مادر به فرزند(1) و پیامبر (ص) نیز بسیار به دخترش علاقه‌مند بود، همانند رفتار فرزند نسبت به مادر. پیامبر (ص) دست فاطمه (س) را می‌بوسید. هر گاه به سفر می‌رفت آخرین کسی که با او خدا حافظی می‌کرد، حضرت فاطمه (س) بود و در بازگشت از سفر نخست از او دیدار می‌کرد. حضرت زهرا (س) مانند مادری دلسوز رسول خدا (ص) را در آغوش می‌گرفت، از او نگهداری می‌کرد، زخم هایش را مرهم می‌گذاشت رنج‌ها و دردهایش را کاهش می‌داد. این گونه ابراز عواطف دو سویه همانند ابراز عواطف مادر و فرزند است.
3 - مادر هر چیزی اصل و اساس او است. ممکن است مقصود آن باشد که حضرت فاطمه اصل و اساس درخت رسالت است، چنان که در روایت آمده است: "شجره طیبه پیامبر اسلام (ص) ساقه اش علی و ریشه اش فاطمه، میوه اش فرزندان او و شاخ و برگش شیعیان حضرت می‌باشند". اگر ریشه درخت نباشد، درخت خشک می‌گردد و طراوت خود را از دست می‌دهد. حضرت زهرا (س) اگر نبود، درخت اسلام سرسبزی و نشاط خود را از دست می‌داد.
4 - ممکن است بدان جهت باشد که چون خداوند زنان پیامبر (ص) را به کنیه "ام المؤمنین" گرامی داشت، به ذهن خطور کند که آنان مهم ترین زنان روی زمین هستند، حتی از حضرت فاطمه (س) بالاترند، از این جهت حضرت رسول او را به "ام ابیها" خطاب کرد تا از این وسوسه‌ها و خطورات ذهنی جلوگیری کند؛ یعنی ای زنان پیامبر (ص) اگر شما به منزلة مادران مؤمنان هستید، حضرت فاطمه به منزله مادر پیامبر است.(2)
پی‌نوشت‌ها :
1. سید جعفر شهیدی، زندگانی حضرت فاطمه (س) ص 40.
2. احمد رحمانی همدانی، فاطمه زهرا شادمانی دل پیامبر (ص) ص 267 - 266.

دوستى و محبت فاطمه (س) به پدرش زبان زد بود و اين محبت درحدى بس فراتر از حد رابطه دخترى با پدر خويش است او پيامبر(ص) را ازديدى به چشم پدرى مى ‏نگريست و از ديدى بس عميق ‏تر به چشم يك مراد و يك پيشوا و عقلاً اين جنبه ازاو قوى‏ تر بود زيرا او قدر مقام و رتبت پدر و آبرومندى و رسالت الهى او را بيش از ديگران مى‏ شناسد.
چهره عاطفى او نسبت به پدر از سوئى دخترانه است و ما مى ‏دانيم كه دختران را به پدر عنايتى بيشتر از پسران است و از سوئى ديگر محبت او رنگ مادرانه داشت تا حدى كه با دستهاى كوچكش چون مادرى مهربان پدر را نوازش مى‏ كرد.
با پدر هم خانه است و اوقات فراغت پدر با اوست ولى كمك كار او، يار و غم خوار او، حامى اوست، از او دلجوئى دارد، ايمان به مكتب پدر، و اعتقاد به رسالت او سبب مى‏ شود كه اين محبت و عاطفه رنگ و بوى الهى مى‏ گيرد و او را بيش از پيش مريد پدر سازد.
پس از ازدواج كه طبعاً فاصله‏ اى بين او و پدر افتاد، تحمل جدائى بر او گران بود. على(ع) و فاطمه (س) در خانه‏ اى زندگى مى‏ كردند كه كمى از خانه پيامبر(ص) دور بود اين دورى براى فاطمه (س) و رسول خدا (ص) دشوار بود. پيامبر (ص) روزى به او فرمود قصد دارم تورا نزديك خودم منتقل سازم. سپس با حارثة بن نعمان مذاكره كرد و فاطمه (س) را به خانه او كه نزديك خانه پيامبر(ص) بود منتقل ساخت.

مهریه ظاهری حضرت زهرا(س)چهارصد درهم یا اندکی بیش تر یا کم تر بود, که با این پول وسایلی خرید:
پیراهنی به بهای هفت درهم. چارقدی به بهای چهار درهم . دستمال و قطیفه ای مشکی بافت خیبر . دو عدد تشک و چهارعدد بالش و پرده ای از پشم و یک تخته بوریا و یک آسیاب دستی و لگنی از مس و مشکی از چرم و یک ظرف چوبی و کاسه ای برای دوشیدن شیر .نیز یک آفتابه و یک خمره و چند عدد کوزه .
وقتی این ها را نزد پیامبرآوردند, فرمود: خدا به اهل بیت برکت دهد.(1)
به پیامبر(ص)گفتند: این مقدار مهر فاطمه در روی زمین است ; مهر او در آسمان ها چه مقدار است ؟ پیامبرفرمود: این سؤال ها را که دردی را از شما دوا نمی کند ، نپرسید. گفتند: نه ، برای ما اهمیت دارد؛ بفرمایید: حضرت فرمود: مهر فاطمه در آسمان ها یک پنجم زمین است . هرکس روی زمین راه برود, در حالی که به فاطمه و فرزندان او بغض و کینه داشته باشد, گناه کرده است .(2)
از امام باقر(ع)نقل شده است : مهریه زهرا(س) یک پنجم دنیا و یک سوم بهشت و چهار نهر فرات و نیل و نهروان و بلخ است , ولی روی زمین پانصد درهم قرار داده شد, تا برای دیگران اسوه و مِلاک باشد.(3)
مداحان و شعرایی که برای حضرت زهرا(س)شعر سروده اند به این روایات توجه کرده اند.
اگر در این روایات، آب و ثلث بهشت به عنوان مهریه حضرت زهرا(س) بیان شده ،مهریه اصطلاحی و معروف نیست، بلکه مهریه معنوی است. مهریه متداول را باید شوهر از مال خود به همسرش بدهد، اما آب فرات و...و بهشت ملک امام علی(ع) نبود تا به حضرت زهرا(س) بدهد.
این روایات حاکی از حرمتی است که خدا برای بنده محبوبش حضرت زهرا قائل است . اما مهریه ظاهری حضرت زهرا خیلی کم بود . مسلمانان وظیفه دارند مهریه دختران شان را سبک بگیرند تا در امر ازدواج آسان پیدا شود و مشکل جوانان حل گردد.
پی‏نوشت‏ها:
1.سید جعفر شهیدی , زندگانی حضرت فاطمه (س) ص 59.
2.بحارالانوار, ج 43 ص 113.
3.همان .

حديث كِسا ميان شيعه و اهل سنّت بسيار مشهور و معروف است و جاى هيچ گونه ترديدى نيست كه رسول خدا (صلى الله عليه و آله) در منزل حضرت زهرا (عليها السلام)، و يا در خانه خودش زير پارچه اى شبيه عبا قرار گرفت و حضرت على و حضرت فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسين (عليهم السلام) را زير آن جاى داد و از آنان به عظمت و بزرگى ياد نمود و آن جمع را مصداق آيه: «اِنَّما يُريدُ اللّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً؛ همانا خداوند مى خواهد پليدى و گناه را از شما اهل بيت دور كند و كاملاً شما را پاك سازد»، معرّفى كرد.
آنچه در اينجا به عنوان حديث كِسا نقل مى شود، حديث مشروح و مفصلى است كه برابر روايتى، خواندن آن به اين نحو، داراى پاداش و آثار و بركات فراوانى است. و در ذيل آن آمده است: «در هر محفلى كه شيعيان و علاقه مندان ما اين حديث را بخوانند، رحمت الهى بر آنان نازل مى شود، فرشتگان براى آن ها استغفار مى كنند، اندوهِ غم زدگان برطرف مى شود و حاجات روا خواهد شد».
پی نوشت :
1. مفاتیح نوین ، آیه الله مکارم شیرازی ، چاپ پنجم ، ص 1165 .

وقتي پيامبر صلي اللّه عليه و آله تصميم گرفت كه فاطمه عليها السلام را به عقد علي عليه السلام در آورد به او فرمود: اي علي برخيز و زرهت را بفروش . گويد: من هم رفتم زره ام را فروختم
و پول آن را دريافت كرده و بر پيامبر صلي اللّه عليه و آله وارد شدم و پول زره را به او دادم . نه پيامبر صلي اللّه عليه و آله از مقدار آن سوال كرد و نه من خبري دادم آنگاه بلال را صدا كرد
و مبلغي به او داد و فرمود: برو براي فاطمه عطر خريداري كن و مبلغي به ابوبكر داد و گفت : برو براي او لباس و اثاثيه منزل خريداري نما و عمار ياسر و برخي ديگر از اصحاب را به كمك
او فرستاد. آنه هم رفتند و اشياء مورد نياز را خريداري كردند. جمع آنچه براي جهيزيه زهرا عليها السلام خريدند عبارت بود از: يك عدد پيراهن ، يك رو بنده ، يك حله سياه خيبري ، يك
تختخواب بافته شده از برگ و ليف خرما، دو عدد تشك كه يكي از پشم گوسفند و ديگري از ليف خرما پر شده بود، چهار بالش ، يك پرده پشمي ، يك تخته حصير، يك دستاس ، يك طشت مسي ،
مشكي از پوست ، كاسه اي چوبي ، يك آفتابه ، دو كوزه سفالي ، يك سفره چرمي ، يك چادر بافت كوفه ، يك مشك آب ، مقداري عطر. اصحاب پس از خريد اشياء مذكور آنها را به محضر
رسول خدا صلي اللّه عليه و آله آوردند. وقتي آنها را به او دادند حضرت آنها را زير و رو كرد و گفت : خداوند مبارك گرداند.

منبع: قصه هاي تربيتي چهارده معصوم (عليهم السلام) / محمد رضا اکبري